Psychologisch overtuigende teksten: impact met emotie of herkenbaarheid
Stel je voor, je wilt het verhaal vertellen van John die ergens naar binnen ging. Dat kun je op twee manieren beschrijven:
- John stapte naar binnen bij…
- John ging naar binnen bij…
Welke van de twee is psychologisch meer overtuigend?
H2 Emotie en herkenbaarheid
Dat valt lastig te zeggen, als je het doel van de tekst niet kent. Stel dat het je gaat om een tekst die lezers meteen begrijpen, dan kies je anders dan wanneer je impact wilt maken.
Dus gaat het je om een makkelijk leesbare tekst die de lezer meteen begrijpt? Maak het zo goed mogelijk herkenbaar. Je kiest dus voor ‘John stapte naar binnen bij de winkel’. Iedereen kan zich daarin herkennen, dat doen we immers allemaal regelmatig.
Maar gaat het om John die naar de gevangenis moest vanwege een vergrijp? Dan werkt ‘John ging naar binnen bij de gevangenis’ beter. De meeste mensen hebben dat niet zelf meegemaakt, dus de herkenbaarheid vraagt in dit geval om de andere variant.
Meer impact maken
Je kunt dat ook omdraaien. Stel dat het je vooral gaat om impact maken (in plaats van het makkelijk begrijpbaar maken), dan kies je precies tegenovergesteld.
Dus moet John naar de gevangenis? Met ‘John stapte naar binnen bij de gevangenis’ maak je meer impact. Dat roept meer emotie op, omdat de lezer zich er juist niet in herkent.
De zin leidt de lezer er dan toe om een mentaal beeld van de situatie te vormen. Dit kost meer energie, en leidt tot een sterkere emotie.
Bedenk je vooraf dus welk doel je hebt met een tekst. En kies dan voor een zo concreet mogelijke tekst of juist een variant die aansluit bij de herkenbaarheid.
