Psychologisch overtuigende teksten: stop met cijfers zonder visueel voorbeeld

Stel dat het 9 graden Celsius is, dat de topman van Shell 9 miljoen euro bonus krijgt en dat 9% van de Nederlanders daarvan schrikt. Die drie keer ‘9’ staan voor heel verschillende hoeveelheden en omvang. Dat gaat helaas volledig aan ons brein voorbij, omdat het niet lukt om dat goed in te schatten.

Op een schaal van 0 tot 20 graden Celsius als gebruikelijk in Nederland is 9 graden heel gemiddeld, en totaal niet spannend. Dat de topman van Shell 9 miljoen euro bonus krijgt betekent dat hij maar liefst 243x een modaal jaarsalaris ontvangt. Stel dat de rij i’s hieronder staat voor zijn bonus:

iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iiiiiiiiii iii

Dan laat de onderstaande rij zien hoeveel iemand met een modaal salaris in datzelfde jaar krijgt, om dus alles van te betalen (huur of hypotheek, vaste lasten, boodschappen, extra’s, vakanties, etc.):

i

Bedenk je dan maar eens hoe bizar zo’n bonus eigenlijk is.

Als vervolgens 9% van de Nederlanders daarvan schrikt staat dat voor zo’n 1,5 miljoen mensen. Als je die achter elkaar zet krijg je een polonaise van Utrecht naar België, door Luxemburg, Frankrijk, Zwitserland tot bijna aan Milaan. Bedenk je dat maar eens als je de volgende keer in een pretpark 45 minuten in de rij staat.

Onze numerieke beperking

Ons brein heeft een belangrijke numerieke beperking. Of een sterke visuele voorkeur, zo je wilt. We blijken enorm slecht in staat om getallen op waarde te schatten. We gaan onbewust uit van kleine verschillen, terwijl het voorbeeld uit de introductie laat zien dat het om enorm uiteenlopende getallen kan gaan.

Vertaal naar een visueel voorbeeld

Wil je overbrengen dat de temperatuur heel gemiddeld is? Wil je overtuigen dat een bonus veel te hoog is of aantonen dat heel veel mensen dat ook vinden? Maak het visueel. Het is de enige manier om het brein in één oogopslag aan te geven hoe groot of klein een getal daadwerkelijk is.

Dus wil je laten zien dat 90% van de mensen blij wordt van jouw product of oplossing? Teken tien poppetjes, waarvan je er 9 inkleurt. Of teken een cirkeldiagram, waarbij je 90% van de taart een groene kleur geeft. Zo’n visueel voorbeeld maakt psychologisch veel overtuigender duidelijk wat je eigenlijk wilt overbrengen.