Patrick Wessels 08 april 2024

Psychologisch overtuigende teksten: profiteer van het primacy effect

Begin met het belangrijkste bewijs van je gelijk. Dan profiteer je van het primacy effect. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het brein bovenmatig aandacht heeft voor informatie die de lezer het eerst bereikt. 

Hoe dat komt? De voordelen die je als eerste presenteert scheppen de verwachtingen voor wat er volgt. Een goede eerste indruk kleurt de argumenten die je daarna presenteert.

Serial position effect: primacy (en recency)

Het werd al in 1962 ontdekt door wetenschapper Murdock. Hij vond een primacy effect. 

Informatie die het brein als eerst bereikt heeft bovenmatig invloed op de algehele beoordeling of ervaring. Een goede eerste indruk raakt niet zomaar uitgewist, maar blijft effect houden.

Bijkomend voordeel is dat de eerste argumenten die je presenteert langer in het geheugen van de lezer blijven hangen. De ruimte om argumenten te onthouden raakt als het ware vol. Zorg er dus voor dat je de beschikbare ruimte vult met het sterkste dat je te bieden hebt.

Tip: naast het primacy effect werd later ook het recency effect ontdekt. Ook de laatste informatie die je presenteert krijgt bovenmatig aandacht door het brein. Sluit daarom (ook) sterk af, met een laatste argument voordat je de call to action presenteert. 

Hoe gebruik je het primacy effect? Schrijf oprolbaar

Wie weleens persberichten schrijft kent dit effect, en weet het toe te passen. Een persbericht schrijf je oprolbaar. Journalisten doen niet anders (ze noemen het ook wel het ‘puntzakmodel’. 

Je begint met het belangrijkste, dus een antwoord op vragen zoals ‘wie’, ‘wat’, ‘waarom’, ‘waar’ en ‘wanneer’. Daarna werk je die informatie uit, beginnend met het belangrijkste. Zou de lezer halverwege het artikel stoppen met lezen? Dan heb je in ieder geval het belangrijkste overgebracht.